Ez az oldal sütiket használ

A portál felületén sütiket (cookies) használ, vagyis a rendszer adatokat tárol az Ön böngészőjében. A sütik személyek azonosítására nem alkalmasak, szolgáltatásaink biztosításához szükségesek. Az oldal használatával Ön beleegyezik a sütik használatába.

Jókai Mór oldala, Eszperantó életrajz

Jókai Mór portréja
Jókai Mór
(1825–1904)

Életrajz

Biografio

En 1825 li naskighis en Komarom /hodiaux Komarno, Slovakio/, en bienetula, nobela familio. Sia patro Jozefo Jokay tirnadis la plumon volonte estante homo kun poezia spirito. La chapelon de la familio portis sia patrino, sinjorino Jokay Maria Pulay, shi tenis ordonon kun fervolo en la familio. La filo estis benita kun akra menso kaj bona memorio, tial li lernis facile, france, itale, ankauh angle legis li. Li studadis en Papa, kie lli konatighis en la studjaro 1841-42 ankauh kun Petofi. Li finis la universitaton en la fakulto juro, sian profesion li komencis ekzerci en Kecskemet. Tie li skribis lian unuan dramon kun la titolo La juda knabo kaj en 1846 aperis ankauh sia unua romano la Semajntagoj, tial li kalkulis la verkistan karieron el chitiam. En Kecskemet profundighis sia amikeco kun Petofi kaj ambauh de ili partoprenis en la shauhmanta literatura vivo de la urbo. Kiam en 1845 li translokighis sur Peston, Petofi estis jam konata poeto. Char ilia amikeco staris sur solidaj bazoj, ekde 1847 li transloghighis al la loghejo de la Petofi geedzoj en la strato Dohany.

Ili ambauh pasigis tempon en la kafejo Pilvakso, Jokai envenis en la Societon de la Dekoj kaj li redaktis la revuon Eletkepek /Vivobildoj/ titolan. Je la 15 marco 1848 li prelegis la 12 punktojn, je la vespero de la tago li ekkonis la faman aktorinon, sian postean edzinon, Roza Laborfalvy.

Post la kapitulacio che Vilagos li komencis kashiradi, sed tio ne influis sian literaturan verkojn, char li shutis la romanojn el si mem, kun kioj li akiris famon pli frue neniam viditan. Li estis elektita la membro de la  Hungara Scienca Akademio, de la Asocio Kisfaludy kaj li ricevis reghan rekonon.

Siaj romanoj atingis pluajn eldonojn kaj tradukojn. En 1853 li verkis la Unu hungara nababon kaj post jaro kreighita Zoltan Karpathy li prezentis la reforman epokon, sed en 1862 per La nova bienulo jam la pasivan rezistencion dum la despotismo, ghis La filoj de la shtonkora sinjoro (1869) li verkis la heroan eposon de la liberecbatalon. Sed la romanoj kun la titoloj Nigraj diamantoj (1870) kaj la Ora homo (1872) montris jam la vojon de la nacia civiligheco. Intertempe li redaktis  shercjhurnalon (Nagy Tükör/Spegulego, 1856; Üstökös/Kometo, 1858), en 1863 li iniciatis la gazeton titole Hon/Patrujo. En 1865 komencis ankauh sia politika kariero, char li estis elektita  kiel deputito.  En la parlamento li alighis al la Rezolucia Parto kaj ligis amikecon kun Kalman Tiszapor la tuta vivo.

Li volonte pasigis liberan tempon en Balatonfured, kie la fresha areo efikis bone sur sian senteman pulmon. Post la morto de sia edzino je la 20 novembro 1886 li eksighis el la vilao en Fured kaj li lauhgrade retirighis ankauh el la politiko. En 1894 la tuta lando festis kvindekjaran verkistan jubileon kaj oni aperigis ankauh centvoluman ornameldonon de siaj verkoj.

Lin estime oni adaptigis memortabulon, la regho nomis lin membro de la altranga domo kaj la budapehta Regha Hungara Sciencuniversitato adaptigis lin honordoktoro. La entuziasmego atestite al li tiam iomete haltis, kiam en sia 74 jaragho li edzighis la aktorinon Bella Nagy, kiu estis pli juna kun kvindek jaroj. Tian pashon ne nur la publika opinio rigardis oblikve, sed ankauh sia familio limighis el li. Li interrompis interrilaton kun la Fastyoj kaj transloghighis kun sia edzino en novan hejmon. Jam tie li skribis la romanojn kun la titoloj La romano de mia vivo, Nia polo, Kie la mono ne estas Dio, La floro de la malliberejo. Kun sia edzino li vojaghis je la komenco de 1904 je tri monatoj en Nizza. Sian organismon suferigis la vojagho, li alvenis hejmen jem malsane. Je la 25 aprilo li forcharighis al sia favora vilao de la Shvabmonto kaj vespere li falis en liton. La kuracistoj konstatis pneumonion. La 5 majo 1904 estis la lasta tago de sia vivo.

Post la nokto pasigite sen songho li malfermigitis la fenestron kun sia edzino pro fresha areo. Li petigis ankauh sian poshoron, kion li metis sub sia kuseno. Pli malfrue li ricevis malmultan forton per kelka viandsupo kaj li dezirintus legi. Sed ankauh en ghi li ne trovis humoron. Li metis la libron sur la stebkovrilon, turnighis maldekstren kaj diris: „Kaj nun mi dormos” Comsummatum est! (Estis finighita). Sia korpo estis katafalkigita antauh la Nacia Muzeo. Tie, kie li antauh dek jaroj audiauhigis Lajos Kossuth kaj kie apud Petofi li recitis je la 15.marco 1848. Auhdiauhe prelegis Albert Berzeviczy ministro de kulturo kaj Zsolt Beothy sur li. Lian cherkon kovris nacikoloraj silkokovro, oni metis lin sur vitrumitan funebran kaleshon kaj kun plu ol dekmilaj amaso oni startis kontrauh la tombaro de Kerepes.

12 charoj akompanis la cherkon, sur ili 329 florkronoj estis. La marsho alvenis chirkauh je la ses horo. En la nomo de sia naskighurbo ankorauh auhdiauhis el li la parlamenta deputato de Komarom, poste Jojhi Csoka ciganmuzikestro ludis favorajn kantojn de la verkisto. Sia tombo – lauh sia deziro – estis signita per lignokruco kaj epigrafo: „Jókai Mór 1825-1904”.

Sed la posteularo tiris ghin en marmoran kronon.

Gyűjtemény ::
Irodalom ::
Fordítás ::

minimap