Ez az oldal sütiket használ

A portál felületén sütiket (cookies) használ, vagyis a rendszer adatokat tárol az Ön böngészőjében. A sütik személyek azonosítására nem alkalmasak, szolgáltatásaink biztosításához szükségesek. Az oldal használatával Ön beleegyezik a sütik használatába.

Lem, Stanisław : Okamgnienie

Lem, Stanisław  portréja

Okamgnienie (Lengyel)

Wstęp

Pięć lat temu ukazała się w Niemczech, pod egidą federalnego ministerstwa, praca zatytułowana Technologie XXI stulecia.1. Fachowcy zaangażowani przez to ministerstwo wymienili jako główne kierunki przyszłowiecznej działalności człowieka w dziedzinie technologii następujące obszary:

1. Nanotechnologie – architektura molekularno-atomowa, pozwalająca wyprodukować przełączniki i elementy czynnościowe o niezwykle małych rozmiarach.

2. Techniki sensorowe – konstruowanie według wzorów natury mikroskopijnych czujników.

3. Adaptronika – rozumiana jako pomost między nowoczesnymi materiałami i systemami przejawiającymi strukturalną inteligencję.

4. Fotonika – nazwa ta projektuje zamianę elektronów przez fotony dla gromadzenia informacji, dla jej przetwarzania albo przekazywania, co miałoby przyspieszyć funkcjonowanie obecnej mikroelektroniki.

5. Materiały biomimetyczne – pod tym mianem rozumieją autorzy naśladowanie materiałów pochodzących z żywych tkanek, których dość powszechnie dziś omawianym przykładem mogą być wytwarzane przez owady pajęczyny, wykazujące elastyczność wraz z wytrzymałością przekraczającą wszystko, co dotąd zdolne były wytworzyć nasze technologie.

6. Fullereny. Są one, obok diamentu i grafitu, trzecią formą pierwiastkowego węgla. Ich produkcyjne wykorzystanie, na przykład w elektronice, przewiduje broszura w przyszłości.

7. Neuroinformatyka i sztuczna inteligencja, która przetwarzanie danych ma poszerzyć o przetwarzanie wiedzy.

Jest rzeczą nie tylko godną uwagi, ale i charakterystyczną, że ani o rewolucji w zakresie ogólnoświatowej łączności (World Wide Web), ani o dopiero rozpoczynającej się, lecz już budzącej techniczno-etyczne zainteresowanie biotechnologii nie ma w broszurze osobnego rozdziału, a dokładnie mówiąc, ani jednego słowa. Powyższy przykład pokazuje, jak bardzo niewdzięcznym zadaniem jest prognozowanie przyszłych technologii, a jeszcze trudniejszym jest tak zwane przez Amerykanów technology assessment, czyli przewidywanie cywilizacyjnych i kulturowo-społecznych efektów wdrażania nowych technologii.Analizując to, co zaszło przez niemal czterdzieści lat, czyli od czasu, kiedy pisałem Sumę technologiczną, a jeszcze wcześniej książkę zatytułowaną Dialogi, będę się odwoływał do kolejnych rozdziałów Sumy nie dlatego, że jestem ich autorem, ani też nie dlatego, ponieważ pragnę, aby przemówiło moje samochwalstwo. Należy sobie raczej uprzytomnić, że w połowie stulecia, które się właśnie kończy, znajdowałem się w dość fatalnej sytuacji izolowanego przez ustrój, panujący wówczas w Polsce, od dopływu informacji, nie tylko naukowych. 



FeltöltőJakus Laura 1.
Az idézet forrása.

Szempillantás (Magyar)

                                             
Bevezető

Öt évvel ezelôtt jelent meg Németországban a szövetségi minisztérium égisze alatt A 21. század tech nológiái 1. címû munka. A minisztérium által felkért szakemberek a következô területeket jelölték meg a technológián belül mint az emberiség jövô századi tevékenységének fô irányait: 

1. Nanotechnológiák – molekula- és atomtervezés, amelynek segítségével rendkívül kis méretû kommutátorok és munkaelemek gyárthatók. 

2. Szenzortechnikák – természeti mintákon alapuló mikroszkopikus érzékelôk konstruálása.

3. Adaptronika – vagyis kapcsolatteremtés a mo dern anyagok és a strukturális intelligenciát mutató rendszerek között. 

4. Fotonika – az elnevezés elôrevetíti, hogy a jövôben az információ összegyûjtése, átalakítása és közvetítése érdekében fotonokkal fogják helyet tesíteni az elektronokat, ami meggyorsítaná a mai mikroelektronika mûködését. 

5. Biomimetikus anyagok – ezalatt a szerzôk élô szövetekbôl származó anyagok imitációját értik: legismertebb példa talán a pókháló, amelynek rugalmassága, s ugyanakkor tartóssága felülmúl ja mindazt, amit technológiánk mindezidáig képes volt produkálni. 

6. Fullerének. A gyémánt és a grafit mellett az ele mi szén harmadik formája. A kiadvány azt jósol ja, hogy a jövôben több területen is fel fogják használni, például az elektronikában. 

7. Neuroinformatika és mesterséges intelligencia, amely az adatok átalakítását a tudás átalakításá val bôvíti. 


Nemcsak figyelemreméltó, de jellemzô is, hogy sem a világméretû telekommunikációban végbe ment forradalomról (World Wide Web), sem a még gyerekcipôben járó, de máris technikai-etikai ér deklôdést kiváltó biotechnológiáról nincs külön fejezet a kiadványban, pontosabban szó sem esik róluk. A fenti példa jól mutatja, milyen hálátlan feladat jóslásokba bocsátkozni a jövô technológiáit illetôen, de még ennél is nehezebb – ahogy az ame rikaiak nevezik – a technology assessment, vagyis hogy megjósoljuk, milyen civilizációs és kulturális-társadalmi hatásokkal fog járni az új technológiák bevezetése. Miközben górcsô alá veszem mindazt, ami az utóbbi, közel negyven évben végbement – azóta, hogy megírtam a Summa technologiae-t, s még elôt te a Dialógusok címû könyvet –, nem azért hivatkozom a Summa fejezeteire, mert én írtam ôket, és nem is azért, hogy az öndicséret hangján szóljak. Gondoljanak bele, milyen fatális helyzetben vol tam e végéhez közeledô század második felében: a Lengyelországban uralkodó rendszer elszigetelt minden – nem csupán tudományos – információtól.

 



FeltöltőJakus Laura 1.
Az idézet forrásaTypotex Kiadó

minimap